Muisvriendelijke Muizenval

    Elk jaar in november proberen muizen ons huis te veroveren. Het zijn bosmuizen die vanuit de tuin onder de dakpannen kruipen. Daar proberen zij een gaatje te vinden op zoek naar warmte op onze zolder.
Ik heb geen hekel aan muizen maar ik houd mijn huis graag muisvrij. Het is maar een korte periode in het jaar dat ze proberen binnen te komen: van september tot eind december.
Uitdaging: hoe houd ik mijn huis muisvrij. Uitgangspunt: muizen levend vangen en elders uitzetten. Ik heb vele commerciele "live traps" uitgeprobeerd. Eigenlijk voldeden ze geen van allen.

Zelfs een professionele live trap, type Longworth (zie plaatje), vond ik onhandig. Te vaak bleek het lokaas opgegeten zonder dat de muis gevangen werd.

Dus besloot ik zelf een val te maken. Na veel experimenteren heb ik nu een ontwerp dat voldoet aan mijn wensen. Voor de handige knutselaar gemakkelijk zelf te maken. Effectiever dan sommige commerciele vallen en erg gebruiksvriendelijk.

Principe van de muizenval

Het principe van de muizenval is die van een wipwap.

Op het wipwap-plankje ligt aan het einde iets lekkers. De muis ruikt dit en loopt over het plankje naar het lekkers. Het plankje kantelt en komt horizontaal te liggen.

Nu moet voorkomen worden dat het plankje weer terug valt. De eenvoudigste methode is het plankje te vergrendelen met een magneetje.

Uitvoering van de muizenval

	De bovenkant van de muizenval is doorzichtig gemaakt met plexiglas. Bij oudere ontwerpen met gaas van 1x1cm bleken sommige muizen te kunnen ontsnappen!!
	Het handige van de muizenval is dat het wip-plankje eruit kan worden genomen. Nadat het lokaas op het plankje is aangebracht wordt het plankje in de val geschoven. Klaar.

Het magneetje waarmee het wipwap-plankje horizontaal wordt vergrendeld, is van het type waarmee kastdeurtjes worden gesloten. Verkrijgbaar in de bouwmarkt. Het magneetje wordt in de val bevestigd en het metalen plaatje aan de onderzijde van het plankje.

Het wipwap-plankje heeft in het midden aan de onderzijde een inkeping overdwars. Op deze inkeping scharniert het plankje over een staafje. Dit staafje loopt tussen de beide zijkanten van de val. Hiervoor gebruik ik meestal een sate-prikker die ik op de juiste lengte afzaag.

De inkeping zit in het midden zodat het plankje ongeveer in evenwicht is. In rust moet het plankje zo vallen dat een muis de val kan inlopen. Bij de gewichtsverdeling hebben we te maken met het gewicht van:

• het metalen plaatje voor het magneetje.
• het lokaas.
• het spijkertje of krammetje waarmee het lokaas wordt bevestigd.

Om het plankje goed te laten vallen gebruik ik vaak een stukje lood als contra-gewichtje aan de onderkant van het plankje.

Om de gevangen muis uit de val te halen kun je het plankje naar beneden drukken en verwijderen zodat de muis door de ingang kan worden losgelaten. Ik prefeer echter om de achterkant demontabel te maken. Met een schuifje kan de achterkant worden verwijderd zodat de muis losgelaten kan worden.

Afmetingen

Bij de lengte van de muizenval moeten we rekening houden met de lengte van de muis inclusief staart. De staart mag niet beklemd raken.

Afmetingen: loop-plankje AB: 24 cm zij-aanzicht: CDEF lengte CD: 23 cm hoogte DE: 7 cm scharnier-punt G: hoogte vanaf bodem 2,5 cm

De breedte van de val is niet kritisch. Ik gebruik meestal een binnen-breedte van 4,5 cm en een breedte van het loopplankje van 4,0 cm. De inkeping in het loop-plankje AB zit in het midden. Zorg ervoor dat deze goed haaks staat op de lengte van het plankje zodat het plankje zo weinig mogelijk schuurt langs de binenkant van de val.

Praktijk ervaringen

Dankszij de muizen die ons huis in de oktober tot december proberen binnen te komen, heb ik de diverse prototypes goed kunnen testen op efficientie.

Ik wacht niet tot de muizen ons huis zijn binnengedrongen. Ik plaats de muizenvallen ook onder de dakpannen. De meeste muizen kunnen zo onder de dakpannen gevangen worden.

De meeste van de gevangen muizen waren bosmuizen (Apodemus Sylvaticus). Minder vaak een rosse woelmuis (Myodes glareolus). Rosse woelmuizen worden vooral overdag gevangen terwijl bosmuizen juist 's nachts worden gevangen.

De aantallen gevangen bosmuizen heb ik de laatste jaren geregistreerd.

Jaar	Van	Tot	Aantal	Opm
2008	12 sep	26 dec	65
2009	-	-	0
2010	25 aug	05 nov	8
2011	15 sep	28 dec	60
2012	16 sep	01 jan	69
2013	03 okt	04 dec	18	plus 3 rosse woelmuizen
2014	29 aug	27 nov	58	plus 19 rosse woelmuizen
2015	01 jan	31 dec	3	plus 3 rosse woelmuizen

Duidelijk is te zien dat de muizenpopulatie van jaar tot jaar kan varieren. In 2009 is zelfs geen enkele muis gevangen.

Het lokaas wordt bevestigd op een spijkertje of krammetje. Als lokaas gebruik ik een stukje brood of pindakaas. Voordeel van pindakaas is dat het niet snel opdroogt en de geur lang behouden blijft.

De gevangen muizen proberen te ontsnappen door aan de binnenkant van de val te knagen. Ze knagen vooral aan opvallende, afwijkende delen. Je kunt het knagen beperken door onderdelen aan de binnenkant te vermijden. Zo plaats ik het magneetje altijd buiten de val. Of monteer op het plankje een houten blokje waaraan ze vrijelijk mogen knagen.

Vrijwel alle bosmuizen worden 's avonds of 's nachts gevangen. Rosse woelmuizen worden meestal overdag gevangen. Ik probeer de tijd dat de muis gevangen zit zo kort mogelijk te houden door regelmatig te controleren. Muizen zijn uiteraard erg gestresst in de val. Vooral spitsmuizen zijn erg gevoelig voor stress.

De gevangen bosmuizen werden op grote afstand weer losgelaten. Besef dat een bosmuis een goed ontwikkeld orientatievermogen heeft en een afstand van honderden meters kan overbruggen om weer terug te keren (zie Info). Ik heb dit zelf onderzocht door de gevangen muizen te merken.

Hoe weet je of je zolder/huis muisvrij is? Heel eenvoudig: leg op een vast plekje een of meer graankorreltjes o.i.d. en controleer dit regelmatig. Zodra je vermoed dat er muizen binnen zijn kun je de vallen plaatsen. Op deze manier is gebleken dat de bosmuizen alleen tussen september en december mijn huis belagen. En hoewel ik het levend vangen van de muizen als een inspirerende uitdaging zie, ben ik toch blij dat ik niet het hele jaar door ermee bezig ben .

Als de bovenkant van gaas wordt gemaakt (1x1 cm), moet je rekening houden dat soms een jong muisje weer kan ontsnappen. Ook spitsmuisjes met hun spitse kopjes kunnen gemakkelijk ontsnappen door het gaas. Met een dichte afdichting met plexiglas wordt de geur van het lokaas minder snel verspreid en wordt de muis eerder verleidt naar binnen te gaan.

Een bijzonder voorval deed zich voor op 22 mei 2016. Een bosmuis werd gevangen maar deze wilde ontsnappen door het gaas. Het hoofd wilde wel door het gaas maar het achterste was te breed. De muis kwam vast te zitten. Met een tang heb ik de muis bevrijd en op een mooie plek in de natuur uitgezet.